Giriş
AKP Hükümeti gözünü karartmış görünüyor. “Sağlık hizmetleri özelleşecek”. Sağlık Bakanı kamusal sağlık sistemini ve bu hizmeti yürüten yüz binlerce sağlık emekçisini gözden çıkarmış.
AKP Hükümetinin sağlık alanındaki programı her boyutuyla mağduriyet yaratıyor. Onların “reform” dedikleri program, toplum açısından “yıkım” programına dönüşmüş durumda. Ticari rekabetin yarattığı yeni doğan ölümleri, koruyucu sağlık hizmetlerinin ihmali, personel açığından kaynaklı salgın hastalıklar, “paket fiyat” uygulamasının yarattığı tahribat, 150 kalem ilacın ödeme kapsamı dışına çıkarılması sağlıkta yıkımın güncel örnekleri.
Toplumu sarsan sağlıkta yıkım tablosunun çalışanları etkilememesi düşünülemez. Tam aksine sağlık emekçileri toplumun fertleri olmak ve aynı zamanda hizmeti sunan olmaktan kaynaklı daha çok etkilenmektedir.
Evet, elinizdeki broşürden de anlaşılacağı üzere AKP Hükümeti ve onun Bakanlığının niyeti kötü. Ama bizim bu tabloya seyirci kalmayacağımızı unutuyorlar. Yaz döneminin avantajlarından yararlanarak sinsice yürüttükleri çalışmalara örgütlü bir yanıt vermek tüm sağlık emekçilerinin görevi olmalıdır.
PERSONEL DAĞILIMI CETVELLERİYLE
Sağlık Bakanlığı Neyi Hedefliyor!
Sağlık Bakanlığı Haziran ayında Atama ve Nakil Yönetmeliğinin 28. Maddesinde değişikliğe gitti. Bu değişiklikle personelin il içi görev yeri değişikliğinin valiliklerce resen yapılabilmesinin olanağı yaratıldı. Bakanlık hızını alamayarak Personel Dağılımı Cetvelleri hazırladı. Oysa bu cetveller 1994 yılında hazırlanan ve halen yürürlükte olan“standart kadro” yönetmeliği ile tamamen çelişmekteydi. Sendikamız buna istinaden dava açtı. Durumu on binlerce çalışanı yerinden yurdundan edecek, bilimdışı bir uygulama ve aynı zamanda sürgün olarak değerlendirdi.
Hazırlanan personel dağılım cetvelleri (PDC) Kamusal sağlık hizmeti anlayışından, toplumsal ihtiyaçlardan ve bilimsellikten uzaktır.
Personel Dağılım Cetvelleri ve Hizmet Puanlarına göre planlanan personel dağılımı ile binlerce, belki on binlerce sağlık çalışanını yerinden yurdundan edecek ve iş güvencelerini de kaybedeceklerdir. Oluşturulan cetvel kamu sağlık kuruluşlarının sağlık hizmeti sunumu için gerekli olan personel planlamasını değil, hastanelerin sağlık işletmelerine uygun hala getirilmesi için hazırlanmıştır. Sağlık kurumlarının kamusal tüm özelliklerinin ortadan kaldırılması, sağlık hizmetinin ticarileştirilmesi, taşeronlaştırılması amacı doğrultusunda atılan bir adımdır. Ülkemizde sağlık personel dağılımının bozukluğu gerçeği kullanılarak asıl amaç gizlenmeye çalışılmaktadır. Sağlık çalışanları yanıltılmak istenmektedir.
‘İdari ve Mali Özerkliğe Sahip Sağlık İşletmeleri
Kamu hastanelerinin kendi ayakları üzerinde durabilecek verimli işletmelere dönüşmesi, sektörün diğer aktörleri ile rekabet edebilmesi ….için bir dizi tedbiri uygulamaya koyduk. …
Bu aşamadan sonra hedef sağlık işletmelerimizi idari ve mali özerkliğe kavuşturarak; verimli, üretken, dinamik organizasyonlar haline getirmektir’
‘Tedavi Edici Sağlık Hizmetleri
Sağlık sektöründe halen var olan kamu ve özel ayırımının ortadan kaldırılması, sağlık kurum ve kuruluşlarının mülkiyet sahipliğine bakılmaksızın aynı fiziki, tıbbi, personel ve hizmet standartlarına sahip olmasını öngören yeni bir yönetmelik hazırlığımız sonuç aşamasına gelmiştir. 2006 yılında bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesini planlıyoruz.
’ T.C. Sağlık Bakanlığı 2006 Yılında Sağlık Bakanlığı 2006 Mali Yılı Bütçe’sini TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’na Sunuş Konuşması Sf.26, 28 ve 67
PERSONEL DAĞILIM CETVELLERİYLE
Sağlık Bakanlığı Kamusal Hizmet Sunumundan Vazgeçiyor!
Sağlık Çalışanlarının İş Güvencesi Ortadan Kaldırılıyor!
1994 yılında, kamu sağlık kuruluşlarında sağlık hizmetinin kamusal anlayışla sunulması temelinde çıkarılan ve halen yürürlükte olan “Sağlık Bakanlığı Taşra Teşkilatı Yatak ve Kadro Standartları Yönetmeliği” çıkarılan PDC ile yok sayılmıştır. Bu yönetmeliğe göre, kurumların 100 binin üzerinde personel açığı vardır. Oysa yeni hazırlanan PDC’ de kadro sayısı bu yönetmeliğin standart kadro sayısına göre yarı yarıya, hatta 1/3 oranında azaltılmıştır. Böylece gerçekdışı personel fazlalığı yaratılmıştır. Fazla görünen personelin hizmet puanlarına göre adilane dağıtımı adına sağlık işletmesine uygun personel anlayışı hayata geçirilecektir.
Sıklıkla hekim açığını dillendiren Sayın Akdağ`ın 50-60 bin ebe, hemşire açığından hiç söz etmemesi hekim merkezli, tedavi merkezli ve piyasayı hedefleyen sağlık anlayışını da ortaya koymaktadır.
‘Türkiye’de sağlık dönüşümünün yarısından fazlası tamamlandı. Önemli bir zihniyet değişimini de gerçekleştirdik, ama yapacağımız çok iş var.
Bundan sonra gerçekleştireceğimiz 3 önemli proje var. Birincisi özerk sağlık işletmeleri……’
‘Hangi kuruluşta kaç tane eleman olması gerektiğini ortaya koyuyoruz. Ayrıca hizmet puanı esasını getirdiğimiz için tamamen hakkaniyet sağlanıyor. Tavassut ve torpilden uzak, adil bir sistem getiriyoruz. Valiler kuralları uygulayacak, yani hiçbir şekilde inisiyatif kullanmayacaklar.’
‘Sağlık Bakanı Recep Akdağ yeni projelerini gazetemize açıkladı.’ 15 Haziran 2006, Türkiye Gazetesi
Kamusal sağlık hizmeti anlayışına göre belirlenen 50 Yataklı devlet hastanelerinin standart kadro sayısı (S), bu kadroların doluluk durumunu (K) ve PDC ile Özel Hastaneler Yönetmeliği’nin Ek 3 ‘Özel Hastanelerde bulundurulacak Asgari Sağlık Personeli’ sayısınının karşılaştırılması oynanmak istenen oyunu ortaya koymaktadır.
| Kazan DH | Haymana DH | Elmadağ DH | Nallıhan DH | ÖzelHast. | |||||||||
| PDC | S | K | PDC | S | K | PDC | S | K | PDC | S | K | ||
| TOPLAMSağlık pers. sayısı | 59 | 147 | 88 | 73 | 173 | 55 | 77 | 147 | 92 | 67 | 173 | 82 | 87 |
| Hekim sayısı | 11 | 42 | 29 | 15 | 50 | 29 | 15 | 42 | 33 | 12 | 50 | 10 | 16 |
| Hemşire sayısı | 20 | 51 | 20 | 30 | 25 | 51 | 17 | 25 | 61 | 42 | 49 | ||
| Yardımcı sağlık personeli sayısı | 28 | 54 | 39 | 33 | 62 | 23 | 37 | 54 | 42 | 30 | 62 | 30 | 22 |
PDC ‘ ye göre 50 yataklı Devlet Hastanesi ile 50 Yataklı Özel Hastanelerin personel sayılarının karşılaştırılması:
| Bornova
AYTH |
Hatay Reyhanlı DH (87 bin nüfus) |
Özel Keçiören Hastanesi |
Özel Mesa Hastanesi |
|
|
19 Farklı uzm. Alanında |
17 Farklı uzm. alanında |
18 Farklı uzm. alanında |
26 Farklı uzm.alanında |
|
|
Uzman hekim |
35 |
26 |
26 |
1 |
|
Pratisyen Hekim |
5 |
7 |
3 |
7 |
|
Hemşire |
30 |
47 |
52 |
160 |
|
Ebe |
7 |
15 |
6 |
0 |
|
Sağlık Tenkis. |
42 |
71 |
65 |
42 |
|
TOPLAM |
119 |
166 |
152 |
280 |
Personel Dağılımı Cetvelleri ve Aile Hekimliği:
Birinci basamakta Aile Hekimliği’nin yaygınlaştırılması amacıyla 10 ilde daha yürütülen pilot uygulamanın ülke geneline yaygınlaştırılması için PDC ile gerekli düzenlemelere gidildiği görülmektedir. PDC birinci basamak hizmetlerde EFT’ ne göre hekim dağılımının ön görülmesi Aile Hekimliği modelinin esas alındığını ortaya koyan diğer bir göstergedir
“Personel Dağılım Cetveli ilkeleri” ve “Aile Hekimliği Pilot Uygulaması Hakkında Kanun” incelendiğinde aradaki ilişki görülebilir.
PERSONEL DAĞILIM CETVELİ DAĞILIM İLKELERİ
3) Pratisyen Tabip PDC Dağılım İlkeleri;
‘d) Sağlık Ocaklarına planlama yapılırken; 3500 nüfus için 1 (bir) pratisyen tabip planlaması esas olmakla birlikte, yerleşim yerinin ulaşılabilirliği ve alan genişliği nedeni ile ihtiyaç hissedilmesi halinde en az 2000, en yüksek 4000 nüfus için 1 (bir) pratisyen tabip planlanabilir.’
‘AİLE HEKİMLİĞİ PİLOT UYGULAMASI HAKKINDA KANUN
MADDE 5. – Aile hekimliği uygulamasına geçilen yerlerde kişilerin aile hekimine kaydı yapılır. Bakanlıkça belirlenen süre sonunda kişiler aile hekimlerini değiştirebilirler. Her bir aile hekimi için kayıtlı kişi sayısı; asgarî 1000, azamî 4000`dir.’
• İstanbul`da Aile Hekimliği için bir personel planlamasına gidildiği görülmektedir. Bazı sağlık Ocaklarına 50, 60, 70 pratisyen hekim kadrosu verilmiştir. Fiziki yapının çok yetersiz olduğu; bu kadar insanın değil çalışmak, bir arada oturmasının dahi mümkün olmadığı sağlık Ocaklarında 70 hekim (ve diğer sağlık çalışanları) ile hizmet sunabilmek mümkün değildir. 230 bin nüfusa hizmeti veren İstanbul Kadıköy Merkez Sağlık Ocağına 70 hekim, 16 ebe ve 3 hemşire kadrosu verilmesinin bu bölge için Aile Hekimliği’ne bu günden personel istihdamından başka bir anlam taşımamaktadır.
• Bağlı nüfusun 2000`in altında olduğu sağlık ocaklarına hekim kadrosu açılmamıştır. Yan yana 3 yerleşim biriminde her birisi 2000`in altında olan, ancak toplamı 4000 – 5000`e ulaşan nüfus yaygınlaştırılması düşünülen Aile Hekimliği modeline hazırlık olarak değerlendirilebilir.
• Ankara`nın köylerinde toplam 34 sağlık evinin yalnızca 5 tanesinde ebe bulunmaktadır. Personel dağılım cetvellerinde ülke genelinde sağlık evlerine ebe kadrosu açılmamıştır. Koruyucu sağlık hizmetlerinin en önemli, yurttaşa en yakın sağlık kurumu olan sağlık evlerinin kapatılması hedeflenmektedir. Gebe ve bebek takibi yapan, aşılama hizmetlerini yürüten, sağlık eğitimi veren sağlık evlerinin kapatılmasının; ebe gönderilmemesinin tarihsel açıdan telafisi imkânsız sağlık sorunlarına yol açacağı ortadadır.
Sağlık İşletmeleri Personel Standardı ile İlgili Bazı Örnekler:
Ankara`da perifer Sağlık Grup Başkanlıklarında yönetmeliğe göre toplam 3993 kadroya ihtiyaç varken, bu rakam PDC` ne göre 984`e indirilmiştir. Yine Ankara`da ikinci basamak sağlık hizmeti veren merkez devlet hastanelerinde 5600 kadroya ihtiyaç varken, PDC` ne göre 2188`e indirilmiştir.
• Verem vakalarının dünyada ve Türkiye`de artış gösterdiği bir dönemde Verem Savaş Dispanserlerinin kadro sayısı alabildiğine azaltılmıştır. Ankara`da 342 olması gereken standart kadro toplamı PDC`de 94`e indirilmiştir. Böylece veremle mücadele Bakanlığın gündemi olmaktan çıkarılmaktadır. Yine aynı şekilde Halk Sağlığı Laboratuarları işlevsiz hale getirilmek istenmektedir.
• İstanbul`da, örneğin; 600–700 bin nüfuslu Küçükçekmece ilçesinde hiç devlet hastanesinin olmaması, özel hastane ile devlet hastanesi ayrımının kaldırılması olarak da değerlendirilmelidir.
• Sağlık hizmeti ekip hizmetidir. Oysa hazırlanan PDC` de birçok kadro, meslek grubu gözden çıkarılmıştır. (Teknisyenler, mühendisler, hizmetliler, aşçılar, hasta bakıcıları… vb). Bakanlığın hizmeti parçalayarak, hizmet alımını yaygınlaştırarak hem yandaş firmalarına fırsatlar yaratılacağını, hem de özelleştirme hedefini adım adım gerçekleştirileceğini göstermektedir.
ÖZEL HASTANELER YÖNETMELİĞİ
Mesul Müdür
Madde 16- Özel hastanelerin tıbbi, idari, mali ve teknik hizmetleri bir mesul müdür sorumluluğunda yürütülür. Özel dal hastanelerinin mesul müdürlerinin, hastanenin ana faaliyet alanı ile ilgili uzmanlık dalından bir uzman tabip olması şarttır.
-Kamu sağlık kuruluşları anlayışında yer bulan Başhekim ve Başhekim Yardımcılığı kadrolarına PDÇ’nde yer verilmemesi Sağlık İşletmesi modeli için özel hastanelerdeki gibi Mesul Müdür benzeri bir yapılanmaya gidileceğini göstermektedir.
Hizmet Puanları Hatalı Belirlenmiştir.
SSK`dan Sağlık Bakanlığına geçen on binlerce sağlık emekçisinin hizmet puanları hesaplanamamıştır. Yine birçok çalışanın puanları eksik veya yanlış hesaplanmaktadır. 6 ayrı hizmet bölgesindeki çalışma süreleri dikkate alınarak hazırlanan hizmet puanlarına 5 günlük itiraz süresi dolmuş, ancak iş yoğunluğu ve izinde olan personel bu hakkından dahi yararlandırılmamıştır.
İstanbul`da çalışan sağlık emekçilerine “ek hizmet puanı” ve “ilçe hizmet puanı” verilmemiştir. Oysa Sayın Bakan kısa bir süre önce İstanbul`u mecburi hizmet bölgesi kapsamına almıştır. Tüm bu eksiklikler ve tutarsızlıkların Bakanlığın sadece yetersizliği ile açıklamak doğru değildir. Aksine PDC, Bakanlığın niyetlerini ortaya koyan, aynı zamanda erken ifşa edilmiş bir girişim olarak değerlendirilmelidir.
Kamusal Bir Sağlık Sistemini Savunmak ve Mücadeleyi Büyütmek Zorundayız! Herkese;
Eşit, Ücretsiz, Ulaşılabilir, Nitelikli Başka Bir Sağlık Sistemi Mümkündür!
Sağlık emekçileri hizmet puanlarının hesaplanması ve itiraz süreci ile bireysel kurtuluşlara yönlendirilmekte, dikkatlerin buraya çekilerek asıl amaç gizlenmeye çalışılmaktadır. Sağlık sisteminin bütünündeki ve sonuçları itibarıyla herkesi ilgilendiren/ ilgilendirecek tehlike kamufle edilmektedir. İşte sendikal örgütlenme, sendikal mücadele tam da bunun için gereklidir.
Sağlık Bakanlığı’nın Personel Dağılım Cetvelleriyle yaratacağı tahribata izin vermeyelim.
Aile Hekimliği ve Hastanelerin sağlık işletmelerine dönüştürülmesine seyirci kalmayalım
Her Şeyin Başı Sağlık;
SAĞLIKTA YIKIMI DURDURALIM!
